Sejm przyjął ustawę umożliwiającą wybór kasowego rozliczania przychodów i kosztów uzyskania przychodów, tzw. kasowego PIT. Od 1 stycznia 2025 roku kasowy PIT będą mogli wybrać przedsiębiorcy, którzy wykonują działalność wyłącznie samodzielnie, jeżeli ich przychody z tej działalności w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyły kwoty 1 mln zł. Dzięki nowym przepisom przedsiębiorcy będą płacić podatek dochodowy od osób fizycznych dopiero po faktycznym otrzymaniu zapłaty od kontrahenta.

Metoda memoriałowa rozliczania kosztów w PIT

W obecnym stanie prawnym, w podatku dochodowym od osób fizycznych zasadą jest memoriałowy sposób ustalania przychodów z działalności gospodarczej. Oznacza to, że przychodem są kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług (przychód netto).

Dla przedsiębiorcy przychód z działalności gospodarczej powstaje w dacie wystawienia faktury, wykonania usługi lub wydania towaru, niezależnie od tego, czy przedsiębiorca otrzymał należną mu zapłatę.

Tylko niektóre rodzaje przychodów osiąganych przez przedsiębiorców w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą są ustalane kasowo, np. odsetki i odszkodowania.

Powstawanie przychodu z działalności gospodarczej na zasadzie memoriału i konieczność zapłaty podatku pomimo braku otrzymania zapłaty od kontrahenta łagodzą przepisy o tzw. zatorach płatniczych. Zgodnie z tymi przepisami przedsiębiorca może pomniejszyć podstawę obliczenia podatku o wartość wierzytelności, która nie została uregulowana lub zbyta w terminie 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze (rachunku) lub umowie.

Nie w każdym jednak przypadku przepisy te mają zastosowanie. Przykładowo nie znajdują zastosowania w sytuacji, gdy:

• dłużnik jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji,

• transakcja handlowa jest zawarta w ramach działalności wierzyciela oraz działalności dłużnika, z których dochody nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym na terytorium RP,

• od daty wystawienia faktury (rachunku) lub zawarcia umowy dokumentującej wierzytelność upłynęły 2 lata, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym została wystawiona faktura (rachunek) lub została zawarta umowa.

Kasowy PIT dla przedsiębiorców od 2025 roku

Wprowadzenie kasowego sposobu rozliczeń przez przedsiębiorców, czyli tzw. kasowego PIT to jedna z ważniejszych dla przedsiębiorców zmian zapowiedzianych przez rząd.

Jest to rozwiązanie które zakłada, powstanie przychodu dopiero w momencie otrzymania zapłaty należności, nie zaś w momencie wystawienia faktury. Metoda kasowa ma być zastrzeżona tylko dla transakcji między przedsiębiorcami (B2B), a nie przy sprzedaży na rzecz konsumentów.

Nowelizacja zakłada, że prawo wyboru kasowego PIT będą mieli podatnicy:

• osiągający przychody z działalności gospodarczej opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych na ogólnych zasadach według skali podatkowej lub tzw. podatkiem liniowym oraz

• opłacający od przychodów z działalności gospodarczej zryczałtowany podatek dochodowy w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Kasowy PIT będą mogli wybrać przedsiębiorcy wykonujący działalność wyłącznie indywidualnie, jeżeli ich przychody z tej działalności w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyły kwoty 1 mln zł oraz przedsiębiorcy, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej.

Kasowy PIT będzie dobrowolną formą rozliczeń, którą podatnik będzie wybierał, składając oświadczenie naczelnikowi urzędu skarbowego. Oświadczenie na piśmie podatnicy będą składać do 20 lutego roku podatkowego, a podatnicy rozpoczynający działalność w trakcie roku, do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym rozpoczęli działalność, albo do końca roku podatkowego, jeżeli działalność rozpoczęli w grudniu roku podatkowego. Złożone oświadczenie o wyborze kasowego PIT będzie skutkowało również na lata następne, do czasu rezygnacji.

Ważne

Przesłanką warunkującą możliwość stosowania kasowego PIT będzie również nieprowadzenie ksiąg rachunkowych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Kasowy PIT będą mogli wybrać podatnicy, którzy prowadzą podatkową księgę przychodów i rozchodów (PKPiR).

Po upływie 2 lat, licząc od dnia wystawienia faktury, przedsiębiorcy będą musieli rozpoznać przychód z działalności gospodarczej, nawet jeżeli nie otrzymają od kontrahentów zapłaty za wydany towar lub wykonaną usługę. Projekt przewiduje ponadto, że JPK CIT w kwestii środków trwałych i wartości niematerialnych będzie można raportować rok później.

Planowany termin wejścia w życie nowych przepisów to 1 stycznia 2025 r.

Opracowanie: Katarzyna Bogucka