Akcyza na alkohol – harmonogram podwyżek

Resort wskazuje, że wraz ze wzrostem wynagrodzeń realna dostępność alkoholu rośnie, a Polska ma jedne z najniższych cen alkoholu w UE (taniej jest tylko w Bułgarii, Rumunii i na Węgrzech). Dlatego:
    • od 1 stycznia 2026 r. akcyza na alkohol etylowy, piwo, wino, napoje fermentowane i wyroby pośrednie ma wzrosnąć o 15% względem 2025 r.,

    • od 1 stycznia 2027 r. – o kolejne 10% w porównaniu z 2026 r.

MF przypomina, że według WHO alkohol – obok tytoniu – należy do najpoważniejszych czynników ryzyka dla zdrowia. KCPU szacuje roczne koszty społeczno-ekonomiczne nadużywania alkoholu na 93,3 mld zł, przy wpływach z akcyzy znacznie niższych – luka to ok. 80 mld zł.

Reakcje rynku i ekspertów

    • ZPPP Browary Polskie ostrzega, że sprzedaż piwa może spaść o ok. 20%, a wpływy z VAT mogą zmaleć o co najmniej 1 mld zł rocznie z powodu przesunięcia popytu do szarej strefy i importu z krajów o niższych podatkach.

    • Prof. Łukasz Balwicki (krajowy konsultant ds. zdrowia publicznego) ocenia, że wyższa akcyza przyczyni się do spadku śmiertelności i ograniczy choroby związane z alkoholem (m.in. marskość wątroby, choroby układu krążenia, udary) oraz liczbę wypadków i samobójstw. Wskazuje też na korzystny wpływ na redukcję kosztów społecznych.

    • Ekonomiści Santander Bank Polska szacują, że podwyżka akcyzy o 15% może podbić inflację o 0,22 pkt proc. (więcej niż wcześniej zakładane +0,07 pkt proc. przy 5% wzroście).

Opłata cukrowa – wyższe stawki od 2026 r.

MF argumentuje, że zmiany są odpowiedzią na rosnącą skalę nadwagi i otyłości oraz wydatków zdrowotnych. Przewidziano m.in.:
    • komponent stały do 5 g cukru/100 ml lub za słodzik: z 0,50 zł do 0,70 zł,

    • komponent zmienny powyżej 5 g cukru/100 ml: z 0,05 zł do 0,10 zł za każdy gram,

    • opłata za kofeinę/taurynę (np. napoje energetyczne): z 0,10 zł do 1,00 zł,

    • limit maksymalny: z 1,20 zł do 1,80 zł za litr.

Projekt zakłada też uproszczenie poboru – przesunięcie obowiązku zapłaty na początek łańcucha dostaw i doprecyzowanie sposobu naliczania opłaty. MF podkreśla, że obecna stawka (z 2020 r.) nie nadąża za cenami, a część produktów omija opłatę dzięki dodatkowi soku.

Od kiedy?

Obie propozycje – podwyżka akcyzy i zmiany w opłacie cukrowej – mają zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2026 r.